Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Αφιερώματα σε Λεονάρντο Φάβιο και Φιλίπ Γκραντριέ

Αφιερώματα σε δύο... εκρηκτικούς. Ο πρώτος Αργεντινός (1938-2012). Με καταγωγή από τη Συρία. Κινηματογραφιστής και μπαλανταδόρος. Αυτοδίδακτος, με οδηγό του το ένστικτο και το συναίσθημα, κάνει σινεμά λαϊκό και ουμανιστικό, που δύσκολα κατηγοριοποιείται, καθώς ελίσσεται ανάμεσα σε διαφορετικά κινηματογραφικά είδη. Οι μπαλάντες του έμειναν αξέχαστες, οι ταινίες του άλλαξαν το τοπίο του αργεντίνικου σινεμά.


Ο δεύτερος, Γάλλος (1954- ) με ρίζες στο ντοκιμαντέρ και το video art, φλερτάρει με τη σκοτεινή πλευρά του ανθρώπινου μυαλού. Χρησιμοποιεί το σώμα -κάθε μικρό πόρο του δέρματος- για να εκφραστεί και να αφηγηθεί τις ιδιότυπες ιστορίες του. Συχνά βγαλμένες από το σκοτάδι. Η κάμερά του αγαπάει τα πρόσωπα, είναι κοντά τους διαρκώς. Το στιλ του Γκραντριέ ενσωματώνει στοιχεία του πειραματικού κινηματογράφου, δεν ακολουθεί νόρμες.

Ο Αργεντινός Λεονάρντο Φάβιο (1938-2012) και ο Γάλλος Φιλίπ Γκραντριέ "συστήνονται" στο ελληνικό κοινό μέσω των ταινιών τους, που θα προβάλλει στο πλαίσιο των αφιερωμάτων του το 57ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης (3-13 Νοεμβρίου).

Έχουν απόλυτα διαφορετικό έργο. Ωστόσο τους συνδέει κάτι κοινό: η εκρηκτική τους ιδιοσυγκρασία.

"Σαρκικό", "ιδιοσυγκρασιακό" -ένα σινεμά που οδηγείται απ' τις αισθήσεις, το έργο του ανατρεπτικού Γάλλου Φιλίπ Γκραντριέ, που θα είναι "παρών" στη Θεσσαλονίκη, προκειμένου να παρουσιάσει τις ταινίες του και να συζητήσει γι' αυτές με τους θεατές του.

Στο πλαίσιο του αφιερώματος του Φεστιβάλ, με τίτλο (Φιλίπ Γκραντιέ: "Σώματα στο σκοτάδι"), θα προβληθούν οι εξής ταινίες: "Παρά τη νύχτα" (2015), με πρωταγωνίστρια την Αριάν Λαμπέντ, οι ήρωες, παραδομένοι στον πόνο, παρασύρονται στον κόσμο του σαδομαζοχισμού και των ταινιών snuff, σε ένα ζοφερό Παρίσι, μακριά από το φως της μέρας.

Τα φιλμ installation "Λευκή επιληψία" (2012) και "Φόνισσα" (2015), εκθέτουν το γυμνό σώμα στο φακό, σαν κομμάτι μιας παράξενης χορογραφίας και υποβάλλουν τον θεατή σε μια εμπειρία γεμάτη αγωνία.

Το βραβευμένο ντοκιμαντέρ του "Μπορεί η ομορφιά να ενίσχυσε την απόφασή μας - Μασάο Αντάτσι" (2011)- ένας φόρος τιμής στον Ιάπωνα δημιουργό Μασάο Αντάτσι - σκηνοθέτη, συγγραφέα και σεναριογράφο ταινιών του Ναγκίσα Οσίμα -και τη συναρπαστική διαδρομή του. "Μια λίμνη" (2008). Η ταινία ταξιδεύει το θεατή σε ένα βουνό, όπου ζει μια οικογένεια ξυλοκόπων.

Ο παράφορος έρωτας ενός άντρα με μια πόρνη είναι η κινητήριος δύναμη στο "Η νέα ζωή" (2002), με πρωταγωνίστρια την Άννα Μουγκλαλίς και τέλος: "Στο "Σκοτάδι" (1998), ένας περιφερόμενος καλλιτέχνης και κατά συρροή βιαστής και δολοφόνος, ξαφνικά ερωτεύεται μια νεαρή παρθένα και έρχεται αντιμέτωπος με πρωτόγνωρα συναισθήματα.

"Λεονάρντο Φάβιο: Ο μεγάλος άγνωστος του αργεντίνικου σινεμά" είναι ο τίτλος του δεύτερου αφιερώματος στον Αργεντινό σκηνοθέτη, που έφυγε από τη ζωή το 2012. Δύο χρόνια πριν από τον θάνατό του, ανακηρύχθηκε πρεσβευτής πολιτισμού της χώρας του από την τότε πρόεδρο της Αργεντινής, Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρχνερ: ένα μικρό δείγμα αναγνώρισης για έναν καλλιτέχνη που σφράγισε με το έργο του μια ολόκληρη ήπειρο.

"Είσαι αυτό που κάνεις και κάνεις αυτό που είσαι" έλεγε ο Φάβιο, που ξεκίνησε ως ηθοποιός στο ραδιόφωνο, πέρασε στη μεγάλη οθόνη, αποκτώντας πολύ γρήγορα τη φήμη του Αργεντινού Τζέιμς Ντιν. Στα τέλη του '50 τον κέρδισε η σκηνοθεσία. Αυτοδίδακτος, με οδηγό του το ένστικτο και το συναίσθημα, κάνει σινεμά λαϊκό και ουμανιστικό, που δύσκολα κατηγοριοποιείται, καθώς ελίσσεται ανάμεσα σε διαφορετικά κινηματογραφικά είδη.

Οκτώ από τις ταινίες του θα προβληθούν στο αφιέρωμα του Φεστιβάλ: το εκπληκτικό του ντεμπούτο, με τίτλο "Το χρονικό ενός μοναχικού παιδιού" (1965) με επιρροές από Μπρεσόν, Μπουνιουέλ και ιταλικό νεορεαλισμό είναι ένα ημιαυτοβιογραφικό πορτρέτο του ανήλικου Πολίν, που μπαινοβγαίνει στο αναμορφωτήριο, μαζί με "Το ρομάντζο του Ανισέτο και της Φρανσίσκα" (1967), μια καταδικασμένη ερωτική ιστορία -βασισμένη σε διήγημα του αδελφού του σκηνοθέτη, Jorge Zuhair Jury- θεωρούνται ορόσημα στο αργεντίνικο σινεμά.

Στο "Χουάν Μορέιρα" (1973), ο Φάβιο αφηγείται τις περιπέτειες του ομώνυμου λαϊκού ήρωα της Αργεντινής που πολέμησε την κρατική καταστολή, αποτυπώνοντας το πολιτικό κλίμα της εποχής με την επάνοδο του Περονισμού.

Η ταινία "Ο Ναζαρένο Κρους και ο λύκος" (1975) είναι το δημοφιλέστερο φιλμ του κι ένα από τα πιο εμπορικά στην Αργεντινή: μια ανατρεπτική ματιά στον μύθο του λυκανθρώπου. Το 1976, υπέγραψε το τρυφερό -αλλά και ειρωνικό- road movie "Όνειρα, όνειρα", όπου δύο αντιήρωες με καλλιτεχνικές φιλοδοξίες διψούν να κατακτήσουν τη δόξα. Την ίδια περίοδο, ξεσπά στην Αργεντινή το πραξικόπημα κατά της Ισαμπέλ Περόν. Ο Φάβιο, ένθερμος υποστηρικτής του Περόν, εξορίστηκε στην Κολομβία. Επέστρεψε στην πατρίδα του το 1987 και έξι χρόνια αργότερα γύρισε το "Γατίκα, ο πίθηκος" - τη βιογραφία του θρυλικού μποξέρ Χοσέ Μαρία Γκατίκα, από τη φτώχεια στην καταξίωση κι έπειτα στην πτώση και τον αιφνίδιο θάνατό του. Το 2008 σκηνοθέτησε την τελευταία μεγάλου μήκους ταινία του με τίτλο "Ανισέτο", ένα ριμέικ του El romance de Aniceto y Francisca (της ταινίας του του 1967).

ΑΠΕ-ΜΠΕ